Model Gordona

O MODELU OGÓLNIE

Dr Thomas Gordon, przez wielu ludzi na świecie został zapamiętany jako człowiek, któremu najbliższe sercu są pokojowe rozwiązania sporów i konfliktów we wszystkich relacjach z dziećmi i innymi ludźmi. Dr T. Gordon napisał wiele  książek - poradników np. „Wychowanie bez porażek”, „Wychowanie bez porażek w szkole” , lecz nie poprzestał tylko na tym. Stworzył sposób, by swoich czytelników nauczyć tego o czym pisał. Powołał do życia programy dla rodziców, nauczycieli, dzieci, młodzieży, liderów, swoistą mapę drogową, genialny sposób, by dokonać zmian w sposobie komunikacji z dziećmi i innymi osobami. Jego model został potwierdzony wnioskami opartymi na dowodach w wielu badaniach naukowych, metoda sprawdzona i skuteczna.

Model dr. T. Gordona to nie są gotowe rozwiązania, na zasadzie - „co zrobić gdy...”, po czym „odłożenie jej na półkę”- lecz „okno zachowania” (konkretny model)  i „język akceptacji” (jasne narzędzia komunikacyjne), za pomocą których można budować most porozumienia, który  np. rodzicowi czy nauczycielowi otwiera zupełnie nowe możliwości wpływania na dziecko.

Metoda Thomasa Gordona, to nie tylko zmiana  komunikacji z dzieckiem czy innymi osobami, to wiedza o kształtowaniu relacji, rozwiązywaniu konfliktów, budowaniu autorytetu rodzicielskiego czy nauczycielskiego w oparciu o wpływ, zamiast władzy. To nie tylko myślenie  w kategoriach „ja - ty”, lecz również „my”. To także, a może przede wszystkim przemyślenie i zmiana własnej postawy oraz sposobu porozumiewania z innymi.

Książki i kursy dr. T. Gordona prezentują filozofię oraz umiejętności komunikowania się za pomocą języka akceptacji i rozwiązywania konfliktów, mających na celu pomoc w zbudowaniu oraz podtrzymaniu takich demokratycznych relacji, które są korzystne dla obu stron. Służą budowaniu więzi w oparciu o troskę, szacunek, miłość, zaufanie, zrozumienie i akceptację.

Niezwykle pomocnym modelem koncepcyjnym jest tu tzw. Okno Zachowań - schemat stworzony przez dr. Thomasa Gordona, pomagający określić stronę/osobę, która w danej sytuacji ma problem. Uczestnicy kursów uczą się wykorzystywać okna zachowań przy podejmowaniu decyzji, której umiejętności należy użyć w danej sytuacji, w zależności od tego, kto ma problem (do kogo należy rozwiązanie problemu).

W tej metodzie ogromny nacisk kładzie się na naukę umiejętności komunikowania się i rozwiązywania konfliktów, a następnie wykorzystania ich we wszystkich formach relacji. Połączenie filozofii i modelu okna wraz z narzędziami, które pomagają nauczyć się języka akceptacji daje możliwości opanowania metody i zastosowania jej już w trakcie trwania kursów programów Gordona, a także daje możliwość dopasowania jej do każdej osoby indywidualnie.

Główne koncepcje i umiejętności kształcone w modelu:

• trzy style wychowania: autorytarny, permisywny, demokratyczny
• nacisk położony jest na naukę stylu demokratycznego
• nie wykorzystuje się siły; potrzeby dorosłych i dzieci są tu równie ważne; konflikty rozwiązywane są tak, by zaspokojone zostały potrzeby obu stron
• trening jest niezbędny do opanowania każdej nowej umiejętności
• definicja zachowania w oparciu o obserwacje bez ocenia, interpretacji czy obwiniania
• rozpoznawanie strony/osoby, która „ma problem”
• akceptacja dziecka takiego jakim ono jest
• akceptacja demonstrowana poprzez podstawowe i aktywne słuchanie
• 12 blokad komunikacyjnych
• termin „złe zachowanie” jest językiem siły
• szczere, adekwatne wyrażanie prawdziwych uczuć bez obwiniania
• złość i to co się za nią kryje
• komunikat JA zamiast komunikat TY
• sposoby radzenia sobie z oporem wobec komunikatu JA
• modyfikowanie otoczenia, aby zapobiec problemom i konfliktom
• szkodliwe rezultaty stosowania systemu nagród i kar, w tym logicznych konsekwencji oraz odsyłania dziecka „aby przemyślał swoje zachowanie”
• wady autokratycznego i permisywnego stylu wychowania
• metody rozwiązywania konfliktów przegrany-wygrany zastąpione zostały podejściem bez przegranych
• budowanie autorytetu w oparciu o wpływ a nie władzę
• zasada uczestnictwa: rodzinne, demokratyczne ustalanie zasad
• rozwiązywanie konfliktów tak, by uwzględnione zostały na równi potrzeby osób w konflikcie, a obie strony były usatysfakcjonowane rozwiązaniem; żadna ze stron nie przegrywa
• radzenie  sobie z różnicami wartości poprzez modelowanie, konsultację i komunikaty JA
• zastąpienie roli sędziego, rolą mediatora podczas towarzyszenia innym podczas sytuacji konfliktowych

JAK POMAGA?

Metoda dr. Thomasa Gordona  pomaga osobom dokonać zmian na wielu poziomach

Pierwszy - „widzę” - lepsze rozpoznawanie podstawowych potrzeb innych ludzi, poprzez odpowiednie obserwowanie ich zachowania, zamiast stosowania etykietowania. Dzięki temu łatwiej można  zrozumieć dlaczego osoba postępuje w określony sposób. Niekiedy możemy dojść do słusznego wniosku, że nieakceptowane zachowanie nie jest rezultatem np. „niegrzecznego dziecka”, lecz sposobem (niekonieczne najlepszym) na wyrażenie własnych potrzeb. Niejednokrotnie określone zachowanie jest jedynym sposobem w jaki  osoba umie to wyrazić. Często to co jest postrzegane jako „złe zachowanie” jest „wołaniem” o pomoc lub „płaczem” o chwilę uwagi.

Drugi - „słucham” - słuchać, by usłyszeć naprawdę, nie koncentrując się  tylko na słowach, ale usłyszeć co kryje się poza słowami. Metoda Gordona uczy słuchać w taki sposób, który umożliwia odzwierciedlenie tego co usłyszymy, własnymi słowami. Takie słuchanie pomaga innym  lepiej radzić sobie z własnymi problemami. Wiedza jak naprawdę słuchać innych jest umiejętnością niezwykle ważną. Wydaje się, że jednak ciągle zbyt rzadko wykorzystywaną w relacjach z innymi.

Trzeci - „mówię” -  wyrażanie swoich myśli, uczuć, poglądów, wartości i przekonań w sposób jasny, spójny i szczery, we właściwym momencie,  „językiem ja”. Dzięki temu stajemy się naprawdę asertywną osobą, w pełnym tego słowa znaczeniu. To pomaga w budowaniu relacji oraz konfrontacji tak, by inni byli skłonni zmienić swoje zachowania, których nie akceptujemy.

Czwarty poziom - „rozpoznaję naturę konfliktu” - umiejętne identyfikowanie i zdefiniowanie konfliktu, by znaleźć drogę do wspólnego, satysfakcjonującego dla obu stron rozwiązania. Dzięki temu nie tylko skupiamy się na rozwiązaniach, ale i potrzebach wszystkich osób w sytuacji konfliktowej. W tych trudnych sytuacjach, stosując otwartą i szczerą komunikację oraz zdając sobie sprawę z natury konfliktu zwiększamy szanse,  by rozwiązywać problemy tak, aby wszyscy byli zadowoleni.

CZEGO UCZY?

Metoda dr. Thomasa Gordona to nabywanie umiejętności:

• Obserwacji zachowań, by zidentyfikować potrzeby własne i innych osób, co w rezultacie pomaga w radzeniu sobie ze stresem w wielu sytuacjach w relacji z innymi.
• Identyfikowania kto ma problem, by zastosować odpowiednie umiejętności. Wiedza ta wpływa na zwiększenie poczucia kompetencji komunikacyjnych i wychowawczych.
• Podstawowego i Aktywnego Słuchania, by pomóc drugiej osobie w znalezieniu rozwiązania jej własnego problemu. W ten sposób np. rodzic czy nauczyciel „zrzuca z siebie ciężar” szukania rozwiązań za dzieci/uczniów, ale staje się towarzyszem prowadząc dziecko/ucznia ku rozwiązaniu. Skutek dla dziecka / ucznia - staje się bardziej samodzielnym i kreatywnym w znajdowaniu rozwiązań dla własnych problemów.
• Wyrażania siebie (odsłaniania się), by budować opartą na obopólnym szacunku relację z innymi osobami. Powoduje to wzmocnienie relacji i stawanie się osobą bardziej asertywną.
• Skutecznej konfrontacji, by np. dzieci/uczniowie czy inne osoby miały możliwość zmiany swojego nieakceptowanego zachowania na zachowania przez „nas” akceptowane.  Dzięki temu stajemy się bardziej asertywni także w trudnych do zaakceptowania przez siebie sytuacjach, stawiając innym w jasny i konkretny sposób granice.
• Rozwiązywania konfliktów potrzeb metodą „bez przegranych”, by obie strony były zadowolone z rozwiązania. Dzięki temu obie strony zaspokajają swoje potrzeby, bez uciekania się do używania siły.
• Strategii rozwiązywania konfliktów wartości, by własną postawą modelować i kształtować ważne poglądy, opinie, idee i społecznie akceptowane. Dzięki temu budować autorytet w oparciu o wpływ zamiast siły.
• Mediacji, by pomagać dzieciom/uczniom i innym osobom w rozwiązywaniu konfliktów pojawiających się między nimi. Dzięki czemu nie angażując się w sprzeczki innych, przyjmując „rolę sędziego”.
• Tworzenia reguł na zasadzie współuczestnictwa, by zwiększyć szanse ich przestrzegania. Dzięki czemu znacznie zwiększa się prawdopodobieństwo ich respektowania oraz rozwoju większej kreatywności.

JAKIE MA ZALETY? 

• Wychodzi poza różnice międzykulturowe czy wiekowe. Stosowana z powodzeniem, od ponad 50 lat, w krajach europejskich, Północnej i Południowej Ameryce jak i w takich krajach jak Chiny, Japonia, Południowa Afryka, Meksyk, Izrael, Egipt i Liban, co zapewnia uniwersalność oraz oparcie na doświadczeniu. Daje to gwarancję, że została sprawdzona w praktyce - w domu, szkole, pracy, biznesie - i uczestniczące w kursach  metody dr T. Gordona osoby  mogą być pewne, że nie zmarnują swojego czasu i pieniędzy.
• Stosowana wobec niemowląt, dzieci, nastolatków i dorosłych. Wykorzystywana w komunikacji z dziećmi, z deficytami umysłowymi oraz tzw. "trudnymi dziećmi".
• Dotyczy relacji międzyludzkich i daje konkretne narzędzia do rozwiązywania konfliktów, tak by obie strony były zadowolone z rozwiązania (metoda „bez przegranych” dr. Thomasa Gordona), skutecznej konfrontacji w przypadku nieakceptowanego zachowania, umiejętności podstawowego i aktywnego słuchania innych osób oraz lepszego radzenia sobie ze stresem (okno zachowań).
• Szkolenia z określonych programów prowadzone w małych grupach, gdzie każdy uczestnik jest ważny i może pracować nad realizacją indywidualnych celów. Prowadzone przez wykwalifikowanych trenerów, co zapewnia wysoką jakość i pozwala ćwiczyć poznawane umiejętności podczas kursu oraz w domu, ponieważ uczestnicy  otrzymują komplet materiałów niezbędnych do utrwalania  i ćwiczenia omawianych na kursach treści.

STOSOWANIA METODY DR. T. GORDONA W PRAKTYCE TRUDNO NAUCZYĆ SIĘ TYLKO PO PRZECZYTANIU JEGO KSIĄŻEK

Autor : Violetta Kruczkowska

Wprowadzając metodę dr. T. Gordona do Polski z żalem stwierdziliśmy, że są osoby, które nauczają metody po przeczytaniu książki „Wychowanie bez porażek”, niestety nie szanując praw autorskich i dorobku intelektualnego Thomasa Gordona, a także nie wiedząc jak robić to profesjonalnie, wg modelu, który stworzył autor.  Thomas Gordon napisał książki, by inspirować do innego spojrzenia na wychowanie i porozumiewanie się, opisując w nich swoją metodą. Z kolei kursy stworzył po to, by ludzi nauczyć jak stosować ją w praktyce. Oczywiście można próbować nauczyć się jej z książki (nie nauczając innych, tylko dla siebie), nie mniej jednak czy to łatwe? Czy można nauczyć się prowadzenia samochodu z książki, jeśli nigdy nie trzymało się kierownicy w ręku? Z pewnością języka angielskiego można uczyć się tylko z podręcznika, osiągając pewne efekty, ale czy to  łatwe i każdemu się to udaje? Czy skoro istnieją książki opisujące jak prowadzić auto, grać w tenisa, posługiwać się skalpelem, by zostać chirurgiem, albo podręczniki do nauki języków obcych, to  instruktorzy, trenerzy, wykładowcy czy lektorzy języków obcych są zbędni?

Każdy, kto uczył się jakiegoś języka obcego czy innej umiejętności zdaje sobie sprawę, że potrzebny jest nauczyciel, który nie tylko zna podstawy teoretyczne, ale także jest praktykiem danej umiejętności.

Zanim zostałam  reprezentantem GTI w Polsce, czytałam książki Gordona wiele razy. Na tamten moment dużo się dowiedziałam i zainspirowałam, dlatego zapragnęłam ją zgłębić i nauczyć się od trenera, który wie jak stosować ją w praktyce, nie zawiodłam się. Dopiero dzięki kursowi TSR, zaczęłam między innymi, naprawdę słuchać aktywnie oraz stosować metodę bez przegranych, bo trener dał mi „klucz”, który stworzył dr. T. Gordon do nauczania swojej metody. Poza tym np. rodzice, nauczyciele, pedagodzy czy psycholodzy zapoznający się ze stron książki „Wychowanie bez porażek” z metodą dr. Thomasa Gordona nie są „czystą kartą” Przez 20, 30, 40-lat komunikują się w określony sposób i aby dokonać zmian w komunikowaniu się z innymi  potrzebują wiedzy, sposobu jak to zrobić i treningu pod okiem trenera.  Następnie wytrwałości i treningu, by osiągnąć mistrzostwo. Tego wszystkiego dokonują trenerzy metody Gordona, którzy są nie tylko nauczycielami, ale praktykami, bo stosują metodą w swoim życiu, są do niej przekonani, bo wiedzą, że działa.

Kursy programów metody Gordona skierowane do rodziców, nauczycieli i innych odbiorców zawierają unikalne treści oraz bardzo dużo ćwiczeń, które pozwalają przełożyć teorię na praktykę. Kursy są bardzo dobrze dopracowane merytorycznie i metodycznie, poparte materiałami wizualnymi, podręcznikami i książkami, ale przede wszystkim osobą trenera, który jest praktykiem w jej stosowaniu. Połączenie tych elementów daje kompleksową wiedzę oraz pozwala nabyć określone umiejętności.

Poza tym metoda Gordona to nie tylko narzędzia do komunikacji, wymaga ona zmian w myśleniu i postawie. Te zmiany dotyczą wielu poglądów, przekonań np. fakt, że dziecko jest zdolne znaleźć rozwiązanie dla swoich problemów, konflikt można rozwiązać tak, by każdy wygrał, etykiety mogą zadać wiele bólu i warto ich unikać, odsłanianie siebie w relacjach jest podstawą jej budowania, skuteczność nagród i kar jest często przeceniana, a dzieci nie zachowują się źle, tylko próbują zaspokoić swoje własne potrzeby. Łatwiej nauczyć się technik niż zmienić własną postawę. T. Gordon w swoich książkach udostępnił światu opracowaną przez siebie metodę, a kursy stworzył, chcąc pomóc ludziom w zainicjowaniu tych fundamentalnych zmian, by można było przełożyć teorię na praktykę. Bez tych zmian bowiem nie zaufa się tej metodzie, bo nie uwierzy się, że ona działa. Bez stosowania filozofii Gordona, używając tylko technik zawartych w książce można je stosować w niewłaściwy sposób, w niewłaściwym obszarze i nie odnieść sukcesu.